Tế bào gốc là gì? dù xuất hiện rộng rãi nhưng vẫn còn khá mơ hồ với nhiều người, đặc biệt khi các dịch vụ liên quan đến tế bào gốc bắt đầu được giới thiệu rộng rãi tại Việt Nam. Vậy tế bào gốc là gì? Vì sao chúng lại được ví như “vũ khí sinh học” của y học hiện đại, và liệu chúng có thực sự mang lại hiệu quả trong điều trị? Bài viết dưới đây từ chúng tôi sẽ giúp bạn làm rõ vấn đề này một cách khoa học, khách quan và dễ hiểu.
Tế bào gốc là gì?
Tế bào gốc (Stem Cells) là một loại tế bào đặc biệt trong cơ thể, có khả năng tự tái tạo và biệt hóa thành nhiều loại tế bào này chuyên biệt khác nhau như tế bào máu, tế bào thần kinh, tế bào da, tế bào xương…
Không giống như các tế bào thông thường vốn chỉ có một chức năng cố định, tế bào gốc hoạt động như một “nguồn dự trữ sinh học”, có thể thay thế thành các tế bào bị tổn thương hoặc chết đi, giúp cơ thể phục hồi và duy trì chức năng bình thường.
Tế bào gốc được chia thành ba nhóm chính:
- Tế bào gốc phôi (Embryonic Stem Cells): Có khả năng biệt hóa thành tất cả các loại tế bào trong cơ thể
- Tế bào gốc trưởng thành (Adult Stem Cells): Có khả năng biệt hóa hạn chế hơn so với tế bào gốc phôi nhưng ít rủi ro và dễ ứng dụng lâm sàng hơn.
- Tế bào gốc cảm ứng đa năng (iPS – Induced Pluripotent Stem Cells): Là tế bào trưởng thành được “lập trình lại” để quay về trạng thái phôi.
Vai trò của tế bào gốc trong cơ thể
Vậy tế bào gốc là gì và đóng vai trò như thế nào? Các tế bào gốc đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì, sửa chữa và phục hồi các mô, cơ quan trong cơ thể con người. Chúng được ví như “hệ thống sửa chữa tự nhiên” sau khi giúp thay thế các tế bào đã bị tổn thương, lão hóa hoặc chết đi, đồng thời đảm bảo sự ổn định và tái tạo của cơ thể qua thời gian.
1. Duy trì hoạt động sống cơ bản
Trong máu, tế bào gốc chịu trách nhiệm sản xuất hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu – những thành phần không thể thiếu trong việc vận chuyển oxy, chống lại vi khuẩn và đông máu. Tương tự, trong da hay ruột non, nơi tế bào bị tổn thương thường xuyên, tế bào gốc đóng vai trò liên tục tái tạo lớp tế bào mới.
2. Sửa chữa mô bị tổn thương
Khi cơ thể bị thương hoặc mắc bệnh, tế bào gốc được “kích hoạt” để di chuyển đến vùng tổn thương và bắt đầu quá trình sửa chữa. Chúng có thể biệt hóa thành các loại tế bào phù hợp – ví dụ như tế bào cơ tim sau nhồi máu, tế bào da sau bỏng – giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục tự nhiên.
3. Góp phần duy trì tuổi thọ tế bào
Ở cấp độ phân tử, tế bào gốc cũng được cho là liên quan mật thiết đến quá trình lão hóa và suy giảm chức năng cơ thể. Khi chất lượng và số lượng tế bào gốc trong cơ thể giảm đi (thường từ sau tuổi 25), quá trình phục hồi và tự sửa chữa cũng yếu đi – dẫn đến tình trạng lão hóa da, thoái hóa khớp, giảm miễn dịch…
Chính vì vậy, việc bảo vệ hoặc bổ sung hoặc lưu trữ tế bào gốc thông qua các liệu pháp y học tái tạo đang trở thành xu hướng chăm sóc sức khỏe mới tại nhiều quốc gia, bao gồm cả Việt Nam. Hy vọng với những vai trò này, bạn cũng phần nào hiểu được tế bào gốc là gì.
Ứng dụng của tế bào gốc trong y học hiện đại
Tế bào gốc là gì mà nó được mọi người xem như là “vũ khí sinh học” đến vậy. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu xem những ứng dụng của tế bào gốc dưới đây nhé!
🩸 1. Điều trị bệnh lý về máu và ung thư
Ứng dụng tế bào gốc đầu tiên và phổ biến nhất là ghép tủy xương (ghép tế bào gốc tạo máu) để điều trị các bệnh lý như chữa ung thư phổi bằng tế bào gốc, u lympho, suy tủy xương… Đây cũng là lĩnh vực tế bào gốc được phê duyệt chính thức trong điều trị tại nhiều quốc gia.
❤️ 2. Phục hồi mô tim, gan, xương và hệ thần kinh
Tế bào gốc trưởng thành đang được nghiên cứu và thử nghiệm trong việc phục hồi tổn thương cơ tim sau nhồi máu, tái tạo sụn khớp, hoặc điều trị các bệnh thoái hóa thần kinh như trị viêm khớp dạng thấp bằng tế bào gốc, Parkinson và Alzheimer.
🧬 3. Hỗ trợ điều trị tiểu đường, vô sinh, tổn thương da
Một số nghiên cứu tại Nhật Bản và Hàn Quốc cho thấy việc sử dụng tế bào gốc giúp cải thiện độ nhạy insulin, hỗ trợ tái tạo tế bào beta tuyến tụy, hoặc phục hồi nội mạc tử cung ở phụ nữ vô sinh. Trong thẩm mỹ y khoa, tế bào gốc có thể được ứng dụng để kích thích tăng sinh collagen, làm lành sẹo và tái tạo da.
🌿 4. Y học tái sinh và trẻ hóa tế bào
Đây là ứng dụng đang phát triển mạnh, trong đó tế bào gốc được kết hợp với các liệu pháp hỗ trợ như liệu pháp NMN, lọc máu, miễn dịch tự nhiên, giúp cơ thể phục hồi chức năng, tăng cường sức đề kháng và làm chậm quá trình lão hóa từ bên trong.
Các địa chỉ cung cấp dịch vụ tế bào gốc tại Việt Nam
Với tiềm năng ứng dụng rộng rãi trong điều trị, nhiều cơ sở y tế tại Việt Nam đã bắt đầu triển khai các liệu pháp liên quan đến tế bào gốc, đặc biệt là trong các lĩnh vực như huyết học, cơ xương khớp, thẩm mỹ và y học tái sinh.
Một số bệnh viện lớn, trung tâm nghiên cứu và phòng khám tư nhân tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng… đã và đang ứng dụng tế bào gốc trong điều trị thực nghiệm hoặc dịch vụ lâm sàng. Trong đó có thể kể đến một số đơn vị tiêu biểu như:
- Các bệnh viện tuyến trung ương chuyên về huyết học như Bệnh viện Truyền máu – Huyết học TP.HCM
- Một số trung tâm tế bào gốc tại các trường đại học y lớn như Đại học Y Dược TP.HCM
- Các phòng khám tư nhân đạt chuẩn quốc tế, như phòng khám Meijibio, bệnh viện Vinmec đang cung cấp các quy trình tế bào gốc hỗ trợ phục hồi chức năng, trẻ hóa tế bào với công nghệ máy móc hiện đại.
-
Một trong những phòng khám chuyên về liệu pháp tế bào gốc
Dù tiềm năng là rất lớn, nhưng người bệnh nên thận trọng với các quảng cáo quá mức về tế bào gốc, đặc biệt từ các cơ sở không rõ nguồn gốc hoặc không có chứng nhận y khoa. Tìm hiểu kỹ về pháp lý, hiệu quả lâm sàng và mức độ uy tín của đơn vị cung cấp là điều cần thiết trước khi đưa ra quyết định sử dụng.
Kết luận:
Wiki Sức Khỏe hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn tổng quan, dễ hiểu và cập nhật nhất về tế bào gốc là gì. Đây là một lĩnh vực đầy hứa hẹn nhưng cũng cần được tiếp cận một cách tỉnh táo và khoa học. Nếu bạn đang băn khoăn không biết nên khám ở đâu, phòng khám Meijibio có thể là một lựa chọn đáng cân nhắc. Hãy liên hệ ngay để được tư vấn bởi các chuyên gia nhé!
